Bronnen
Inleiding
Wetenschappelijke bronvermelding
Ontwikkeling archiefwereld in Nederland
Enkele voorbeelden
Genealogische bronvermelding
In deze genealogie gebruikte bronvermeldingen
Inleiding
Genealogie heeft bronvermelding nodig. In de meest volledige vorm kan met een bronvermelding de gegeven informatie teruggevonden worden, gereprodu-
ceerd worden. In de meest summiere vorm zegt een bronvermelding iets over de betrouwbaarheid van de gegeven informatie en dat nader onderzoek nodig is om deze reproduceerbaar te maken.
Met een uitgebreide bronvermelding als deze op FamilySearch:
"Netherlands Deaths and Burials, 1668-1945," index, FamilySearch (https://familysearch.org/pal:/MM9.1.1/FN78-SNT : accessed 24 Feb 2013), Catharina Johanna Terweij, 27 Oct 1879; citing Amsterdam, reference Aktenr.6681; FHL microfilm 253875
is de gegeven informatie direct terug te vinden, zolang de onderdelen van de bronvermelding (vindplaats, instelling, archiefstuk, ontsluiting) niet veranderen.
Met een summiere bronvermelding als: Homepage, wordt alleen aangegeven dat de gegeven informatie van internet afkomstig is. Misschien bestaat de homepage al lang niet meer of was daar geen nadere bronvermelding te vinden. In ieder geval moet de informatie nog met onderzoek in archieven bewezen worden.
Wetenschappelijke bronvermelding
Bronvermelding in genealogie is een onderwerp waar veel discussie over is. Een goed overzicht geeft de publicatie van Tamura Jones op internet uit 2011. De tendens is een gestandaardiseerde bronvermelding zoals deze in de wetenschap gebruikelijk is. Ik ben het daarmee niet eens.
Genealogie is geen wetenschap, maar een hobby. Wel een hobby die consciën-
cieus (eerlijk, zorgvuldig en nauwgezet) bedreven moet worden.
In de wetenschap moeten actuele bronnen teruggevonden kunnen worden om resultaten te controleren en te reproduceren. Gaat het om wetenschapsbeoefe-
ning uit een verder verleden, dan zijn de bronnen steeds moeilijker terug te vinden. Men dacht in vroeger tijden heel anders over bronvermelding of er werd zelfs helemaal niet aan bronvermelding gedaan. Vindplaatsen, instellingen, archiefstukken en ontsluitingen zijn veranderd of niet meer bekend. Over honderd jaar zijn de huidige actuele bronvermeldingen al niet meer goed bruikbaar. Dat hoeft geen probleem te zijn, omdat wetenschappelijke resultaten uit het verleden onderhand ˮgecanoniseerdˮ zijn (algemeen aanvaard) of opgevolgd door nieuwere inzichten. Is men desondanks geïnteresseerd in het historische bronnenmateriaal, dan zal men zich doorgaans verlaten op het werk van wetenschapshistorici.
Genealogie stelt andere eisen. Genealogie gaat over historisch bronnenonderzoek, genealogen zijn hun eigen ˮwetenschapshistoriciˮ. Genealogen willen graag dat hun resultaten over 100 of 200 jaar nog steeds bruikbaar zijn. Een heel precieze bronvermelding is dan niet handig, want tegen die tijd onbruikbaar.
Ontwikkeling archiefwereld in Nederland
Honderden jaren geleden werden archiefstukken in de marge genummerd per blad (folio), de achterkant werd aangeduid met hetzelfde nummer en de toevoeging verso en ze werden bewaard bij lokale kerken en civiele instanties. In de loop van de tijd werd deze nummering vaak onleesbaar: de bladranden werden aangetast door gebruik, vraat, schimmel en waterschade. Men bracht met potlood een nieuwe nummering aan, ook al weer honderden jaren geleden, en nu meestal doorlopend.
Aan het begin van de 19de eeuw werden kerkelijke en civiele instanties in Neder-
land verplicht om hun archieven over te dragen aan een centraal rijksarchief, in orgineel of in afschrift. Deze centralisatie bracht een nieuwe manier van ontsluiten van de archieven met zich mee.
Tegelijkertijd deed de burgerlijke stand zijn intrede. Naarmate genealogie popu-
lairder werd, gingen vrijwilligers aan de slag om de archieven te ontsluiten door het aanleggen van geschreven of getypte indexen. Wederom vernieuwing en uitbreiding van het ontsluitingssysteem.
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints toestemming om archiefstukken te verfilmen op voorwaarde dat kopieën van hun films overgedragen werden aan de Nederlandse Staat. Deze kopieën worden zorgvuldig bewaard in de Diogenesbunker te Schaarsbergen. Voor de Nederlandse archieven worden daarvan kopieën getrokken in de vorm van films
en microfiches. Weer een nieuwe ontsluiting.
Aan het eind van de 20ste eeuw begon men de computer te gebruiken in de Nederlandse archiefwereld. Eerst op het eigen archief met nieuwe ontsluitingen en invoernummers. Later begon men de archieven op internet toegankelijk te maken: lokaal per archiefdienst, maar ook landelijk door samenwerking van verschillende archiefdiensten. Archiefstukken worden gescand en op internet beschikbaar gesteld. Opnieuw aanpassing van ontsluitingen en invoernummers.
Onderhand is ook de organisatie van de archiefwereld in Nederland gewijzigd. Oorspronkelijk was het Rijksarchief gevestigd in Den Haag met dependances in de provinciale hoofdsteden. Grotere steden mochten hun eigen archiefdienst voeren. Kleinere steden en dorpen zochten vaak samenwerking in een regionaal streekarchief. Om de dienstbaarheid aan het publiek te vergroten en de kosten te verminderen, moesten de gemeentelijke archieven en de streek- en rijks-
archieven gaan samenwerken en fuseren, wat resulteerde in nieuwe organisaties, nieuwe namen en nieuwe vestigingsplaatsen.
De laatste ontwikkeling is de opheffing van GenLias, de landelijke samenwerking op internet van een groot aantal archiefdiensten, ten gunste van een nog groter landelijk samenwerkingsverband WieWasWie, met nieuwe ontsluitingen en invoernummers.
Deze beknopte schets geeft aan, hoezeer in Nederland de archiefwereld aan verandering onderhevig is, met andere organisaties, andere namen, andere vestigingsplaatsen en steeds weer nieuwe ontsluitingssystemen. Er is een ruime keuze aan historisch verantwoorde bronvermeldingen en over 10, 50, 100 of 200 jaar ziet het er allemaal weer heel anders uit.
Enkele voorbeelden
Het Gemeentearchief Amsterdam is in 2007 verhuisd van het voormalige Raadhuis van Nieuwer-Amstel aan de Amsteldijk 67 naar het Gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat 32, vroeger hoofdkantoor van achtereenvolgens de Nederlandsche Handel-Maatschappij, de Algemene Bank Nederland en ABN-AMRO. Het was de grootste verhuizing ooit binnen Amsterdam: veertig kilometer archiefstukken werd verhuisd. Na de verhuizing kreeg het archief de nieuwe naam: Stadsarchief Amsterdam.
Het Noord-Hollands Archief is op 1 februari 2005 ontstaan door een fusie tussen de Archiefdienst voor Kennemerland (AVK) en het Rijksarchief in Noord-Holland (RANH). De AVK was al eerder voortgekomen uit het Gemeentearchief Haarlem waarbij zich gemeenten uit de regio's Kennemerland en IJmond hadden aan-
gesloten (Aalsmeer, Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Uitgeest, Uithoorn, Velsen en Zandvoort). De oorspronkelijke locatie van het Rijksarchief aan de Kleine Houtweg 18 is nu in gebruik als depot en voor speciaal onderzoek op aanvraag. De publiek toegankelijke hoofdlocatie is te vinden in de Jansstraat 40, de vestiging van het voormalige Gemeentearchief Haarlem in de Janskerk.
Het Algemeen Rijksarchief was gevestigd in Den Haag, met afdelingen in de provinciale hoofdsteden onder de naam Rijksarchief in de provincie... Het Rijksarchief in de provincie Zuid-Holland was ondergebracht bij het Algemeen Rijksarchief. Tussen 1998 en 2006 is de organisatie van het rijksarchief gemoderniseerd. De meeste provinciale rijksarchieven zijn samenwerkingen aangegaan met lokale en regionale archieven. De namen zijn veranderd, vaak
ook de vestigingsplaatsen.
Algemeen Rijksarchief/Rijksarchief Zuid-Holland werd in 2002: Nationaal Archief
Rijksarchief in Groningen werd in 2001: Groninger Archieven
Rijksarchief in Friesland werd in 2002: Tresoar
Rijksarchief in Drenthe werd in 2005: Drents Archief
Rijksarchief in Overijssel werd in 2000: Historisch Centrum Overijssel
Rijksarchief in Flevoland werd in 2004: Nieuw Land Erfgoedcentrum, om in 2017 gesplitst te worden in Het Flevolands Archief en het museum Batavialand.
Rijksarchief in Gelderland werd in 2002: Gelders Archief
Rijksarchief in Utrecht werd in 1998: Het Utrechts Archief
Rijksarchief in Noord-Holland werd in 2006: Noord-Hollands Archief
Rijksarchief in Zeeland werd in 2000: Zeeuws Archief
Rijksarchief in N-Brabant werd in 2005: Brabants Historisch Informatie Centrum
Rijksarchief in Limburg werd in 2006: Regionaal Historisch Centrum Limburg
Genealogische bronvermelding
Een heel precieze bronvermelding is in de genealogie niet handig, want al heel snel, vaak al binnen een paar jaar, niet meer accuraat en met het verstrijken van de tijd steeds minder bruikbaar.
Voor een genealogische bronvermelding volstaat een verwijzing naar het soort archiefstuk. De gegeven informatie is, soms met enige moeite terug te vinden met de naam van de persoon, de naamvarianten van die persoon, de gebeurtenis, de datum en plaats van die gebeurtenis, het archiefstuk uit de bronvermelding en kennis van de actuele archiefwereld.
Kennis van de actuele archiefwereld is nodig om te weten waar het archiefstuk is te vinden. Bijvoorbeeld: de doop-, trouw- en begraafregisters van Amsterdam zijn te vinden in het Stadsarchief van Amsterdam, de burgerlijke stand van Amsterdam is te vinden in het Noord-Hollands Archief in Haarlem. Beide archieven zijn te vinden op internet.
Het is verstandig om van te voren op internet na te gaan hoe de lokale archief-
wereld georganiseerd is en welke archiefstukken, waar te vinden zijn. Voor Nederland biedt het Centraal Bureau voor Genealogie deze informatie. Voor onderzoek in het buitenland kan een professionele genealogisch onderzoeker gespecialiseerd in de betreffende lokale archieven, uitkomst bieden (ook op internet te vinden).
In deze genealogie gebruikte bronvermeldingen
Hierna volgen de bronvermeldingen die in de genealogie van Marit Terweij gebruikt zijn. De vermelding zoals deze in de genealogische teksten verschijnt, is hieronder na de aanduiding 'Bron:' vet weergegeven.
NB: Deze tekst is inmiddels verouderd (2021) en zal te zijner tijd aangepast worden.
1. Primaire bronnen
Bron: Oral (Mondeling). De gegevens zijn ontleend aan gesprekken.
Bron: Written (Schriftelijk). Dezelfde soort gegevens, maar nu verstrekt per brief of e-mail.
Bron: Undocumented (Ongedocumenteerd). Oorspronkelijk alle informatie die niet ontleend is aan duidelijke documenten. Het gaat dan om bijvoorbeeld losse notities in een familiearchief, zonder enige bronvermelding of verwijzing. Later zijn hieronder ook gaan vallen:
• Gegevens die zijn berekend (calculated); bijvoorbeeld op grond van een leeftijdsvermelding in een ander document;
• Gegevens die zijn geschat (estimated); bijvoorbeeld op grond van een datum van een eerste trouwinschrijving;
• Gegevens die zijn afgeleid (derived); voornamen kunnen bijvoorbeeld vaak afgeleid worden uit één of meerdere andere documenten via vernoemingen; vernoemingen kunnen ook familierelaties aannemelijk maken.
Bij de volgende berekeningen en afleidingen wordt uitdrukkelijk verwezen naar de gebeurtenis waarop de berekening of afleiding is gebaseerd.
2. Bijzondere berekeningen en afleidingen
Twee kinderen met precies dezelfde voornaam of voornamen binnen één gezin is niet gebruikelijk. Als een overlijdensdatum of begraafdatum ontbreekt, dan zal het eerste kind meestal overleden zijn voor de geboorte of doop van het tweede kind. Uitzonderingen komen voor.
Bron: Geboorte broer/zus (Birth brother/sister)
Bron: Doop broer/zus (Christening brother/sister)
Als iemand hertrouwt na het overlijden van zijn of haar partner, maar een trouwdatum ontbreekt, dan zal het huwelijk plaatsgevonden hebben na het overlijden van die partner. Ook kan op een overlijdensakte aangetekend zijn dat de partner nog leefde of eerder overleden is.
Bron: Overlijden partner (Death partner).
Bron: Overlijdensakte partner (Death certificate partner)
Als iemand hertrouwt na het overlijden van zijn of haar partner, maar een overlijdens- of begraafdatum ontbreekt, dan zal die partner overleden zijn voor het volgende huwelijk van de overlevende partner.
Bron: Huwelijk partner (Marriage partner).
Als in een overlijdensakte of huwelijksakte een leeftijd vermeld is, dan kan de geboorte bij benadering berekend worden in een tijdsinterval van twee jaar (iemand kan dat jaar net jarig geweest zijn of moest nog jarig worden). Er wordt dan verwezen naar de betreffende overlijdens- of huwelijksakte.
Door het combineren van de leeftijd in een trouwakte en een overlijdensakte kan de geboorte vaak herleid worden tot één jaar. Noten vermelden de leeftijd in de verschillende akten. Bij de afleiding wordt alleen de huwelijksakte vermeld.
Bron: Overlijdensakte (Death certificate)
Bron: Huwelijksakte (Marriage certificate)
3. Familiedrukwerk, familiearchieven, familiedocumenten
Onder deze categorie vallen alle familiedocumenten die in mijn bezit zijn; meestal origineel, soms in fotokopie.
Bron: Geboortekaartje (Birth announcement card)
Bron: Trouwkaart (Wedding card)
Bron: Overlijdensbericht (Death announcement)
Bron: Overlijdensbericht internet (Death announcement internet). Het bericht is op internet gevonden en gedownload.
Bron: Familieadvertentie (Family announcement). Meestal via internet gedownload (CBG en andere websites).
Bron: Familiearchief (Family archive). Vaak gedeelten daaruit gefotokopieerd.
Bron: Familieboek (Family book). Vaak gedeelten daaruit gefotokopieerd.
Bron: Trouw- of familieboekje (Official marriage booklet)
Bron: Persoonsbewijs (Identity card). Uit de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers afgegeven (Ausweis).
Bron: Verklaring kamparts (Statement camp doctor). Mijn zwager is in een Japans interneringskamp geboren tijden de Tweede Wereldoorlog en heeft daarvan alleen een handgeschreven verklaring op een stukje papier.
Bron: Verkl. Gesticht Duin en Bosch (Statement mental institution Duin en Bosch). Verklaring van de arts in de psychiatrische inrichting met deze naam.
4. Persoonskaarten
Persoonskaarten werden in Nederland aangelegd en bijgehouden tussen 1938 en 1994 voor alle in Nederland woonachtige personen die na 1938 zijn overleden.
Na de automatisering van de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA) in 1994, zijn de persoonskaarten vervangen door persoonslijsten. Het beheer van persoonskaarten en persoonslijsten is overgedragen aan het Centraal Bureau voor Genealogie. De kaarten en lijsten kunnen niet ingezien worden. Wel kunnen uittreksels of kopieën aangevraagd worden waarop bepaalde informatie is weggelaten of onleesbaar gemaakt vanwege wettelijke bepalingen in verband met privacy. Zij komen twee jaar na het overlijden van een persoon beschikbaar. In deze genealogie wordt geen onderscheid gemaakt tussen persoonskaarten en persoonslijsten, beide vallen onder de bronvermelding Persoonskaart.
Bron: Persoonskaart (Personal index card)
Bron: Persoonskaart kind (Personal index card child)
Bron: Persoonskaart ouder (Personal index card parent)
Bron: Persoonskaart partner (Personal index card partner)
De bronnen 5 t/m 16 zijn ontleend aan archiefonderzoek door mijzelf of door professionele genealogen die door mij zijn ingeschakeld. Namen en vestigings-
plaatsen van archieven zijn aan verandering onderhevig. Om te weten welke archieven het betreft en waar zij te vinden zijn, is actuele kennis van de archiefwereld nodig. U zult zelf op zoek moeten gaan naar deze informatie.
5. Burgerlijke stand
De bronvermelding Burgerlijke stand moet gelezen worden in samenhang met
de gebeurtenis (geboorte, huwelijk, overlijden), de datum en de plaats van de gebeurtenis. Als de plaats van de gebeurtenis en de plaats van de burgerlijke stand niet overeenkomen, dan wordt de plaats aan de bronvermelding Burger-
lijke stand toegevoegd. Bijvoorbeeld: is iemand overleden in Londen en wordt dat gemeld aan de burgerlijke stand van zijn geboorteplaats Sloten, dan is de overlijdensplaats Londen en de bronvermelding Burg. stand Sloten. Allerlei bijzondere en afwijkende gebeurtenissen (scheiding, adoptie, te vondeling legging, samenlevingscontract, huwelijk en samenleving met partners van hetzelfde geslacht, etc.) zijn in noten opgenomen.
Bron: Burgerlijke stand (Civil registry)
Bron: Burgerlijke stand (o.v.) (Civil registry with reservation), o.v. = onder voorbehoud (with reservation). De vermelding van de gebeurtenis is afkomstig uit ander onderzoek, lijkt zeer betrouwbaar, maar is nog niet gecontroleerd in de burgerlijke stand.
Bron: Burg. stand Amsterdam (Civil registry Amsterdam)
Bron: Burg. stand Edam (Civil registry Edam)
Bron: Burg. stand Haarlem (Civil registry Haarlem)
Bron: Burg. stand Middelburg (Civil registry Middelburg)
Bron: Burg. stand Sloten (Civil registry Sloten)
Bron: Burg. stand Westzaan (Civil registry Westzaan)
Bron: Burg. stand Wormerveer (Civil registry Wormerveer)
6. Bevolkingsregister
Vanaf 1850 is het bevolkingsregister ingesteld. Iedere gemeente was verplicht om een registratie bij te houden van haar inwoners. Aanvankelijk werd de registratie bijgehouden in boeken. Tussen 1939 en 1994 gebeurde dat in de vorm van persoonskaarten. Vanaf 1994 werd de bevolkingsregistratie geautomatiseerd in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) met computeruitdraaien in de vorm van persoonslijsten.
Bron: Bevolkingsregister (Municipal registry)
Bron: Bevolkingsreg. Amsterdam (Municipal registry Amsterdam)
Bron: Bevolkingsreg. Zwammerdam (Municipal registry Zwammerdam)
7. Huwelijksakten, huwelijksbijlagen, huwelijkse voorwaarden
Bron: Huwelijksakte (Marriage certificate)
Bron: Huwelijksbijlagen (Marriage appendices)
Bron: Huwelijkse voorwaarden (Marriage settlement)
Bron: Huwelijksakte kind (Marriage certificate child)
Bron: Huwelijksakte ouders (Marriage certificate parents)
Bron: Huwelijksakte partner (Marriage certificate partner)
Bron: Huwelijksbijlagen kind (Marriage appendices child)
Bron: Huwelijksakte broer/zus (Marriage certificate brother/sister). A brother or sister is mentioned as a witness at the wedding.
8. Boedel
Bron: Staat en inventaris (Inheritance list)
Bron: Staat en inventaris ouder (Inheritance list parent)
Bron: Staat en inventaris partner (Inheritance list partner)
Tijdens het Concilie van Trente (1545–1563) werden voorschriften uitgevaardigd voor het bijhouden van doop- en huwelijksregisters door de Rooms Katholieke Kerk. Over het bijhouden van begraafregisters heeft het Concilie geen uitspraak gedaan. De Gereformeerde Kerk werd na de Alteratie van 1578 de officiële, bevoorrechte godsdienst. Zij had al eerder veel van deze voorschriften over-
genomen tijdens de Provinciale Synode in Dordrecht van 1574. Stadsbesturen gingen er vanuit dat andere kerken op vergelijkbare wijze registraties bijhielden.
9. Doopregisters
De opgenomen gegevens in de doopregisters verschillen. Meestal zijn opgenomen de naam van de dopeling en de namen van de ouders, soms alleen de vader, vaak ook peter, meter of getuigen. Vanaf omstreeks 1750 wordt steeds gebruikelijker ook de geboortedatum te vermelden, voor die tijd gebeurde dat sporadisch. In de rooms-katholieke dopen worden de namen soms verlatijniseerd. Bij de doopregisters van Amsterdam, Utrecht, Leiden en de Duitse doopboeken wordt de kerk vermeld.
Bron: Doopregister (Register of baptisms)
Bron: RK-dopen (Roman Catolic baptisms)
Bron: Index op dopen Z-H (Index on baptisms Zuid-Holland)
Bron: Doopreg. Geref. Gem. (Register of baptisms Gereformeerde Gemeente)
Bron: Doopreg. Ned. Herv. Kerk (Register of baptisms Nederlands Hervormde Kerk)
Bron: Doopreg. RK-kerk (Register of baptisms Rooms-Katholieke Kerk)
Bron: Kinderboek Waterl. DG Gem. (Child Book Waterlandse Doopsgezinde Gemeente)
Bron: Doopreg. Ter Aar (Register of baptisms Ter Aar)
Bron: Doopreg. Zoetermeer (Register of baptisms Zoetermeer)
Bron: Doop kind (Baptism child)
Amsterdam
Bron: Doopreg. Amstelkerk (Register of baptisms Amstelkerk)
Bron: Doopreg. Eilandskerk (Register of baptisms Eilandskerk)
Bron: Doopreg. Ev.-Luth. Gem. (Register of baptisms Evangelisch-Lutherse Gemeente)
Bron: Doopreg. Herst. Ev.-Luth. Kerk (Register of baptisms Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk)
Bron: Doopreg. Nieuwe Kerk (Register of baptisms Nieuwe Kerk)
Bron: Doopreg. Nieuwezijds Kapel (Register of baptisms Nieuwezijds Kapel)
Bron: Doopreg. Noorderkerk (Register of baptisms Noorderkerk)
Bron: Doopreg. Oosterkerk (Register of baptisms Oosterkerk)
Bron: Doopreg. Oude Kerk (Register of baptisms Oude Kerk)
Bron: Doopreg. Oudezijds Kapel (Register of baptisms Oudezijds Kapel)
Bron: Doopreg. RK Mozes- en Aäronkerk (Register of baptisms Rom. Cath. church Mozes- en Aäronkerk)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Lely (Register of baptisms Rom. Cath. church De Lely)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Posthoorn (Register of baptisms Rom. Cath. church De Posthoorn)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Toren (Register of baptisms Rom. Cath. church De Toren)
Bron: Doopreg. RK-kerk ʼt Boompje (Register of baptisms Rom. Cath. church
ʼt Boompje)
Bron: Doopreg. Westerkerk (Register of baptisms Westerkerk)
Bron: Doopreg. Zuiderkerk (Register of baptisms Zuiderkerk)
Utrecht
Bron: Doopreg. Geertekerk (Register of baptisms Geertekerk)
Leiden
Bron: Doopreg. Pieterskerk (Register of baptisms Pieterskerk)
Duitsland, Hannover
Bron: Taufbuch St. Jacobi und Georgii (Book of baptisms St. Jacobi und Georgii)
Bron: Accouchier-Haus (Maternity clinic for unmarried women)
Duitsland, Lübeck
Bron: Taufbuch St. Jakobikirche (Book of baptisms St. Jakobikirche)
Bron: Taufbuch St. Marienkirche (Book of baptisms St. Marienkirche)
Bron: Taufbuch St. Petrikirche (Book of baptisms St. Petrikirche)
10. Trouw- en ondertrouwregisters
Vooral de Amsterdamse ondertrouwregisters bieden meer informatie dan de (kerkelijke) trouwregisters; de werkelijke trouwdatum moet in het trouwregister gezocht worden. De Nederduits-Gereformeerde Kerk was de bevoorrechte kerk. Voor Amsterdamse gereformeerden was een ondertrouwinschrijving en een huwelijk ingeschreven in de kerkregisters van de Oude Kerk, de Nieuwe Kerk of de Waalse Kerk voldoende voor een wettig huwelijk. Andere gezindten moesten eerst in ondertrouw gaan en hun huwelijk sluiten op het stadhuis, zonder deze handelingen was het huwelijk niet wettig. Daarna konden ze in hun eigen kerken een kerkelijk huwelijk sluiten. Voor gereformeerden in andere steden golden vergelijkbare regelingen. Bij de Duitse trouwregisters wordt de kerk vermeld.
Bron: Trouwregister (Register of marriages)
Bron: Stadstrouwboek (City register of marriages)
Bron: Schepentrouwboek (Aldermens register of marriages)
Bron: Ondertrouwregister (Register of marriage proclamations)
Bron: Trouwreg. Geref. Gem. (Register of marriages Gereformeerde Gemeente)
Bron: Trouwreg. Geref. Gem. Wzdm (Register of marriages Gereformeerde Gemeente Westzaandam)
Bron: Trouwreg. Hem. Oldeferd (Register of marriages Hemelumer Oldefeerd)
Bron: Trouwreg. RK-kerk (Register of marriages Roman Catholic Church)
Bron: Trouwreg. Zoetermeer (Register of marriages Zoetermeer)
Bron: Trouwinschrijving kind (Registration marriage child)
Duitsland, Lübeck
Bron: Heiratsbuch St. Marienkirche (Marriage book St. Marienkirche)
11. Begraafregisters
Het Concilie van Trente deed geen uitspraken over het bijhouden van begraaf-
registers. Begraaf- en grafregisters werden meestal bijgehouden door gemeentelijke grafdelvers om de geïnde begraafgelden en grafrechten te verantwoorden. Bij kinderen werd meestal alleen de naam van de vader vermeld. Bij vrouwen werd vaak alleen de naam van de man genoemd (vrouw van ... of huisvrouw van ...). De begraafgelden hingen mede af van de extra eisen die de familie stelde: baar, baar met roef, klokgelui. Bij de begraafregisters van Alkmaar, Amsterdam, Utrecht en de Duitse begraafboeken wordt de kerk vermeld.
Bron: Begraafregister (Burial register)
Bron: Middel op Begraven (Tax on burials)
Bron: Kinderlijken (Child bodies)
Bron: Grafsteen (Gravestone)
Bron: Begraafreg. Geref. Gem. (Burial register Gereformeerde Gemeente)
Bron: Begraafreg. Westzaan (Burial register Westzaan)
Bron: Begraafreg. Zwijndrecht (Burial register Zwijndrecht)
Alkmaar
Bron: Grafboek Grote Kerk (kerk) ? Grave book Grote Kerk (interior)
Bron: Grafboek Grote Kerk (kerkhof) ? Grave book Grote Kerk (graveyard)
Amsterdam
Bron: Begr. reg. Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof (Burial register Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof)
Bron: Begr. reg. Karth. Kerkhof (Burial register Karthuizer Kerkhof)
Bron: Begr. reg. Nieuwe Luth. Kerk (Burial register Nieuwe Lutherse Kerk)
Bron: Begr. reg. Noorderkerkhof (Burial register Noorderkerkhof)
Bron: Begr. reg. Oude Kerk (Burial register Oude Kerk)
Bron: Begr. reg. Oude Luth. Kerk (Burial register Oude Lutherse Kerk)
Bron: Begr. reg. Westerkerkhof (Burial register Westerkerkhof)
Utrecht
Bron: Begr. reg. Nicolaikerkhof (Burial register Nicolaikerkhof)
Duitsland, Lübeck
Bron: Sterbe Register St. Marienkirche (Death register St. Marienkirche)
Duitsland, Leese
Bron: Totenbuch (Death book)
12. Overlijdensregisters
In de Zuidelijke Nederlanden (Vlaanderen en Brabant) en in Limburg werd de burgerlijke stand al vanaf 1796 ingevoerd. In Nederland gebeurde dat pas in 1811 en in sommige Friese gemeenten zelfs pas in 1812. In de vrije gemeenten Gemert en Ravenstein werd al aan het eind van de 18de eeuw met de burgerlijke stand geëxperimenteerd. In de overgangstijd van DTB-registers naar burgerlijke stand werd door veel gemeenten al een voorschot genomen op de invoering van de burgerlijke stand, bijvoorbeeld door het aanleggen van overlijdensregisters.
Bron: Overlijdensregister (Death register)
Bron: Overl.reg. Hindeloopen (Death register Hindeloopen)
Bron: Overl. reg. Spin- en Werkhuis (Death register Spin- en Werkhuis)
13. Civiele registers
Op trouwen en begraven werd belasting geheven die werd bijgehouden in gaarders- of impostregisters.
Inwoners van een stad konden poorter worden, daarmee hadden zij meer rechten dan ander inwoners van die stad. Zij konden ambten vervullen bij de stedelijke overheid of lid worden van een gilde om een beroep uit te oefenen. Poorter werd je door geboorte, huwelijk of door betaling. Poorters werden geregistreerd in het poorterboek.
Bron: Gaardersregister (Tax register)
Bron: Impostregister (Tax register)
Bron: Poorterboek (Register of privileged inhabitants of a city, burghers)
14. Lidmatenregisters
Sommige kerken hielden lidmatenregisters bij van hun kerkleden.
Bron: Lidm. boek Evang. Luth. Gem. (Book of church members Evangelisch Lutherse Gemeente)
Bron: Lidm. reg. DG Gem. (Register of church members Doopsgezinde Gemeente)
Bron: Lidm. reg. DG Hindeloopen (Register of church members Doopsgezinde Gemeente Hindeloopen)
Bron: Lidm. reg. DG Koog/Zdijk (Register of church members Doopsgezinde Gemeente Koog/Zaandijk)
Bron: Lidm. reg. Friese DG Gem. (Register of church members Friese Doopsgezinde Gemeente)
Bron: Lidm. reg. Verenigde DG Gem. (Register of church members Verenigde Doopsgezinde Gemeenten)
Bron: Lidm. reg. Waterl. DG Gem. (Register of church members Waterlandse Doopsgezinde Gemeente)
15. Duitse kerkboeken
Bron: Kirchenbücher (German church books)
Bron: Ev. Luth. Kirchebuch (Evangelic Lutheran church book)
Bron: Kreuzkirche (Church book of the Kreuzkirche)
Bron: Marktkirche (Church book of the Marktkirche)
Bron: Garnisonskirche (Church book of the Garnisonskirche)
16. Diverse archieven
Bron: Centr. Bureau voor Genealogie (Central Bureau for Genealogy)
Bron: Drents Archief (Archive of the province Drenthe)
Bron: Zeeuws Archief-De Hullu (Archive of the province Zeeland, special archive De Hullu)
Bron: Gemeentearchief (Municipal archive)
Bron: Notarieel archief (Notarial archive)
Bron: Not. akte Bodegraven (Notarial deed Bodegraven)
Bron: Gen. Register Stadtarchiv Lübeck (General Register City Archive Lübeck, Germany)
Bron: Gestichtenkaart Alkmaar (Institution card Alkmaar)
Bron: Stichting Adm. Indonesiche Pensioenen (Administration Indonesian Pensions Foundation)
Steeds meer archieven zijn op internet te vinden. De complete archieven van grote steden en regionale archieven worden gescand en zijn op internet te doorzoeken en te downloaden, al dan niet tegen betaling. Een landelijke samen-
werking tussen archiefdiensten moet de hele burgerlijke stand op internet toegankelijk maken. Vanaf 1998 is daarmee begonnen onder de naam GenLias. Per 1 januari 2013 is deze samenwerking gestopt en opgevolgd door een nieuw, nog groter samenwerkingsverband onder de naam WieWasWie.
De bronnen 17 t/m 34 zijn aan internet ontleend. In de bronvermelding zijn zij te herkennen aan een lettercode tussen haakjes achter de vermelding (GenLias is voluit geschreven).
17. WWW » WieWasWie (WhoWasWho), voorganger GenLias » GenLias
GenLias was de voorganger van WieWasWie. De officiële overdracht vond plaats op 1 januari 2013, toen GenLias werd opgeheven en WieWasWie van start ging. In de maanden daarvoor is eraan gewerkt om de online archieven van GenLias over te brengen naar WieWasWie, maar dat was op die datum nog niet voltooid. De bedoeling is dat WieWasWie nóg meer archieven gaat ontsluiten, nóg meer bezoekers gaat verwerken en nóg meer diensten gaat aanbieden.
Oudere bronvermeldingen in deze genealogie zullen blijven verwijzen naar GenLias.
Bron: Burgerlijke stand (WWW) – Civil registry (WWW)
Bron: Burgerlijke stand (GenLias) – Civil registry (GenLias)
Bron: Burg. stand Norg (GenLias) – Civil registry Norg (GenLias)
18. SAA » Stadsarchief Amsterdam (City Archives Amsterdam)
http://stadsarchief.amsterdam.nl
Bron: Doopreg. Amstelkerk (SAA) – Register of baptisms Amstelkerk (SAA)
Bron: Doopreg. Eilandskerk (SAA) – Register of baptisms Eilandskerk (SAA)
Bron: Doopreg. Ev.-Luth. Gem. (SAA) – Register of baptisms Evangelisch-Lutherse Gemeente (SAA)
Bron: Doopreg. Gasthuiskerk (SAA) – Register of baptisms Gasthuiskerk (SAA)
Bron: Doopreg. Herst. Ev.-Luth. Kerk (SAA) – Register of baptisms Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk (SAA)
Bron: Doopreg. Nieuwe Kerk (SAA) – Register of baptisms Nieuwe Kerk (SAA)
Bron: Doopreg. Nieuwezijds Kapel (SAA) – Register of baptisms Nieuwezijds Kapel (SAA)
Bron: Doopreg. Noorderkerk (SAA) – Register of baptisms Noorderkerk (SAA)
Bron: Doopreg. Oosterkerk (SAA) – Register of baptisms Oosterkerk (SAA)
Bron: Doopreg. Oude Kerk (SAA) – Register of baptisms Oude Kerk (SAA)
Bron: Doopreg. Oudezijds Kapel (SAA) – Register of baptisms Oudezijds Kapel (SAA)
Bron: Doopreg. Remonstrantse Kerk (SAA) – Register of baptisms Remonstrantse Kerk (SAA)
Bron: Doopreg. RK Franse Kapel (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. chapel Franse Kapel (SAA)
Bron: Doopreg. RK Mozes- en Aäronkerk (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. church Mozes- en Aäronkerk (SAA)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Krijtberg (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. church De Krijtberg (SAA)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Lely (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. church
De Lely (SAA)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Papegaai (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. church De Papegaai (SAA)
Bron: Doopreg. RK-kerk De Posthoorn (SAA) – Register of baptisms Rom. Cath. church De Posthoorn (SAA)
Bron: Doopreg. Westerkerk (SAA) – Register of baptisms Westerkerk (SAA)
Bron: Doopreg. Zuiderkerk (SAA) – Register of baptisms Zuiderkerk (SAA)
Bron: Begr.reg. Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof (SAA) – Burial register Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof (SAA)
Bron: Begr.reg. Karth. Kerkhof (SAA) – Burial register Karthuizer Kerkhof (SAA)
Bron: Begr. reg. Nieuwezijds Kapel (SAA) – Burial register Nieuwezijds Kapel (SAA)
Bron: Begr.reg. Noorderkerkhof (SAA) – Burial register Noorderkerkhof (SAA)
Bron: Begr. reg. Oude Kerk (SAA) – Burial register Oude Kerk (SAA)
Bron: Begr. reg. Oudezijds Kapel (SAA) – Burial register Oudezijds Kapel (SAA)
Bron: Begr.reg. St. Anth. Kerkhof (SAA) – Burial register St. Anthonis Kerkhof (SAA)
Bron: Begr.reg. Westerkerkhof (SAA) – Burial register Westerkerkhof (SAA)
Bron: Bevolkingsregister (SAA) – Municipal register (SAA)
Bron: Archiefkaarten Amsterdam (SAA) – Archive cards Amsterdam (SAA)
Bron: De Nieuwe Oosterbegraafplaats (SAA) – Cemetery De Nieuwe Oosterbegraafplaats (SAA)
Bron: Ondertrouwregister (SAA) – Register of marriage proclamations (SAA)
Bron: Boedelarchief Diaconieweeshuis (SAA) – Register of properties by the orphanage Diaconieweeshuis (SAA)
19. GAR » Gemeentearchief Rotterdam (Municipal Archives Rotterdam)
http://www.gemeentearchief.rotterdam.nl
Bron: Burgerlijke stand (GAR) – Civil registry (GAR)
Bron: Doopreg. Geref. Gem. (GAR) – Register of baptisms Gereformeerde Gemeente (GAR)
Bron: Trouwreg. Geref. Gem. (GAR) – Register of marriages Gereformeerde Gemeente (GAR)
Bron: Begraafregister (GAR) – Burial register (GAR)
20. GDO » Genealogie in de Achterhoek, Genealogiedomein (Genealogy in the region Achterhoek, Genealogy Domain)
http://www.genealogiedomein.nl
Bron: Doopreg. Geref. Gem. (GDO) – Register of baptisms Gereformeerde Gemeente (GDO)
Bron: RK Statie Baak (GDO) – Roman Catholic Station Baak (GDO)
Bron: RK Statie Hengelo/Zelhem (GDO) – Roman Catholic Station Hengelo/Zelhem (GDO)
Bron: RK Statie Oosterstraat (GDO) – Roman Catholic Station Oosterstraat (GDO)
Bron: Trouw-/ondertrouwreg. Geref. Gem. (GDO) – Marriage and proclamation register Gereformeerde Gemeente (GDO)
Bron: Trouw-/ondertrouwreg. Geref. Gem. Lochem (GDO) – Marriage and proclamation register Gereformeerde Gemeente Lochem (GDO)
Bron: Trouw-/ondertrouwreg. Geref. Gem. Steenderen (GDO) – Marriage and proclamation Gereformeerde Gemeente Steenderen (GDO)
Bron: Trouw-/ondertrouwreg. Geref. Gem. Vorden (GDO) – Marriage and proclamation register Gereformeerde Gemeente Vorden (GDO)
Bron: Begraafregister (GDO) – Burial register (GDO)
Bron: Overlijdensregister (GDO) – Death register (GDO)
21. TRES » TRESOAR – Fries historisch en letterkundig centrum (Archives of the province Friesland)
Bron: Burgerlijke stand (TRES) – Civil registry (TRES)
Bron: Doopreg. Geref. Gem (TRES) – Register of baptisms Gereformeerde Gemeente (TRES)
Bron: Trouwreg. Gerecht (TRES) – Register of marriages Court (TRES)
Bron: Trouwreg. Geref. Gem. (TRES) – Register of marriages Gereformeerde Gemeente (TRES)
Bron: Collecteboek (TRES) – Offertory book (TRES)
Bron: Collecteboek, oud archief Hindeloopen (TRES) – Offertory book, old archive Hindeloopen (TRES)
Bron: Lidm.boek DG Nes, etc. (TRES) – Register of church members Doopsgezinde Gemeente Nes, etc. (TRES)
22. RAA » Regionaal Archief Alkmaar (Regional Archives Alkmaar)
Enkele gegevens zijn ontleend aan gezinskaarten van de stad Alkmaar die bij het Regionaal Archief Alkmaar zijn in te zien en te downloaden.
Bron: Gezinskaart Alkmaar (RAA) – Family cards Alkmaar (RAA)
23. ZEA » Zeeuwen Gezocht, Zeeuws Archief (Archives of the province Zeeland)
Bron: Burgerlijke stand (ZEA) – Civil registry (ZEA)
Bron: Bevolkingsregister (ZEA) – Municipal register (ZEA)
Bron: Emigrantenregisters (ZEA) – Register of emigrants (ZEA)
24. NHA » Noord-Hollands Archief (Archives of the province Noord-Holland)
http://www.noord-hollandsarchief.nl
Bron: Burgerlijke stand (NHA) – Civil registry (NHA)
25. GAD » Gemeentearchief Delft (Municipal Archives Delft)
Bron: Burgerlijke stand (GAD) – Civil registry (GAD)
26. HGA » Haags Gemeentearchief (Municipal Archives Den Haag)
Bron: Burgerlijke stand (HGA) – Civil registry (HGA)
27. RAWB » Regionaal Archief West-Brabant (Regional Archives West-Brabant)
http://www.regionaalarchiefwestbrabant.nl
Bron: Burgerlijke stand (RAWB) – Civil registry (RAWB)
28. GEA » Gelders Archief (Archives of the province Gelderland)
Bron: Retroacta BS (GEA) – Registers of baptism, marriage and death (GEA)
29. HCO » Historisch Centrum Overijssel (Archives of the province Overijssel)
http://www.historischcentrumoverijssel.nl
Bron: Historisch Centrum Overijssel (HCO) – Historical Center Overijssel (HCO)
30. OFB » Ortsfamilienbücher (German heritage books)
Bron: Kirchenbücher ev.-ref. Gem. (OFB) – Church books Evangelisch Reformierte Gemeinde (OFB)
Bron: Index Kirchenbücher (OFB) – Index church books (OFB)
Bron: Zivilstandsregister (OFB) – Civil records (OFB)
Bron: Ortsfamilienbücher (OFB) – Heritage books (OFB)
31. LDS » The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints
Bron: Int. Geneal. Index (LDS) – International Genealogical Index (LDS)
Bron: Ancestral File (LDS)
Bron: Pedegree Resource File (LDS)
32. RAN » Riksarkivet og Statsarkivene Norge (National Archives and City Archives Norway)
Bron: Doopreg. Norske Kirke (RAN) – Register of baptisms Norske Kirke (RAN)
Bron: Trouwreg. Norske Kirke (RAN) – Register of marriages Norske Kirke (RAN)
33. SAD » Statens Archiver Danmark (State Archives Danmark)
Bron: Doopreg. Tyske Reform. Kirke (SAD) – Register of baptisms Tyske Reformeerte Kirke (SAD)
Bron: Trouwreg. Hillegaards Kirke (SAD) – Register of marriages Hillegaards Kirke (SAD)
34. Diverse internetbronnen zonder code
Bron: US Census 1880
http://www.1930census.com/1880_census.php
Bron: Soc. Sec. Death Index (Social Security Death Index)
http://www.americanancestors.org/search.aspx?Da=269
Bron: GenServ (Genealogical Server for GEDCOM data files). De server begon in 1991 en is per 1 maart 2013 opgeheven.
Bron: Homepage. Niet nader gespecificeerde homepage.
Bron: Wikipedia. Niet nader gespecificeerd artikel op Wikipedia.
35. Publicaties
Bron: Krantenartikel (Newspaper article).
Bron: Oosthoek Lexicon Klass. Muziek (Dutch Lexicon of Classical Music)
Bron: Passagierslijst ss Amsterdam (Passenger list ss Amsterdam)
36. Specifieke archiefstukken
Bron: Archiefklapper (Archive index). Niet nader gespecifeerde archiefindex.
Bron: Afhandelingsakte testament (Settlement deed of a testament)
Bron: Register van naamsaanneming (Register of family names 1811)